‘Meryem Ana’nın Göğe Yükseliş Günü’ olarak kabul edilen 15 Ağustos’ta Trabzon Maçka’daki Sümela Manastırı’nda 10’uncusu düzenlenecek Meryem Ana Bayramı da İYİ Parti’nin amacında. “iptal et” kampanyasından sonra.
İYİ Parti Sözcüsü Kürşad Güçlü, “15 Ağustos Trabzon’un Fatih Sultan Mehmet tarafından fethinin tarihidir…” diyerek, aynı tarihte 9 kez düzenlenen ayinin iptali için davette bulundu.
Zorlu’nun sosyal medya hesabından yaptığı açıklamanın tam metni şöyle:
“15 AĞUSTOS TARİHİNDE SÜMELA MANASTIRINDAKİ ESERLERE UYARI VE ÇAĞRISIMIZ
15 Ağustos 1461 Trabzon’un Fatih Sultan Mehmet tarafından fethi tarihidir.
Türkiye aleyhindeki kesimler bunu bir yas günü olarak görüyor.
Bu değerli günde gerçekleşen bir anma olayına dikkat çekmek ve yetkilileri uyarmak isteriz.
Cumhuriyetin kuruluşundan 2010 yılına kadar 88 yıl boyunca törenlere izin verilmeyen Sümela Müzesi’nde 15 Ağustos’tan itibaren izin verilmeye başlandı. Tamir nedeniyle bir süredir gerçekleşmese de geçen yıl olduğu gibi bu yıl da ayinlere devam edilmesine karar verilmiş ve söz konusu izin geçen Perşembe günü resmi yazı ile ilgililere tebliğ edilmiştir.
Elbette Lozan Antlaşması’nda belirtilen azınlıkların, antlaşma kararları çerçevesinde hak ve özgürlüklerden yararlanmalarının sağlanmasından ve sürecin eksiksiz yürütülmesinden yanayız. Aslında buraları dini bir grubun ziyaret etmesinde bir sakınca görmüyoruz.
ANCAK bunun gelinen aşamada kolay bir ibadet faaliyeti olarak görülmemesi gerektiğine dair güçlü tespitler var.
Bu noktada Lozan Antlaşması’nı hatırlatmakta fayda var. Bilindiği üzere 30 Ocak 1923 tarihinde Yunanistan ile Türkiye arasında imzalanan “Türk ve Rum Nüfus Mübadelesi Sözleşmesi”nde Patrikhane’nin statü ve statüsüne ilişkin herhangi bir karar alınmamış; Bu anlaşma ile Türkiye’de yaşayan Rumlar ile Yunanistan’da yaşayan Müslüman Türkler mübadele edilmiş, İstanbul, Bozcaada ve Gökçeada’daki Rumlar ile Batı Trakya’daki Müslüman Türkler mübadele dışında bırakılmıştır. Fener Rum Patrikhanesi ve ruhani meclisinin yetki alanı, İstanbul başpiskoposluğu ile Bozcada ve Gökçeada Rum cemaatinin dini ihtiyaçlarını karşılamakla sınırlıydı.
Buna ek olarak, Antlaşma’nın 45. maddesinde Yunanistan’ın, Türkiye’nin Batı Trakya’daki Türk azınlığa azınlıklara tanıdığı bu hakları tanıyacağına dair taahhüt bulunmaktadır.
Türkiye’nin kendi din görevlilerini seçme özgürlüğü olmasına rağmen, Yunanistan’daki uygulamanın aksine, Patrikhane’nin siyasi-idari ‘ekümenik’ bir niteliği yoktur. Bu çerçevede Patrik’in Sümela’daki liturjisi Lozan’ın belirlediği yetki alanı dışında olup, böyle bir adım planlanmakta ancak yukarıdaki unsurlar çerçevesinde ve özellikle atılacak adımlara bağlı olarak şekillenmesi gereken bir konudur. Yunanistan tarafından mütekabiliyet çerçevesinde alınmıştır.
Örneğin Batı Trakya Mescitleri Dini Misyonerler Derneği geçen ay Yunan kurumlarına başvuruda bulundu; Serez, Yanya ve Selanik’teki Osmanlı döneminden kalma eski camilerde cuma namazına izin verilmesini talep etti ve bu talep Atina yönetimi tarafından kesin olarak reddedildi.
Özet; Sümela’da ritüele izin verilecekse bu şartlar ve hassasiyetler garanti altına alınarak süreç yeniden planlanmalıdır.
Yetkili makamlara da ilettiğimiz bu tespitlerimizi ve korkularımızı kamuoyu ile paylaşırken, 15 Ağustos töreninin derhal iptal edilmesini talep ediyoruz.” (HABER MERKEZİ)
